जम्मु काश्मीरलाई प्राप्त विषेश राज्यको दर्जा प्राप्त संविधानको धारा ३७० खारेज गरेपछि देशवासीका नाममा सम्बोधन गर्दै प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले जम्मु काश्मीरमा बलिउड फिल्मको छायांकन सुरु गर्न आग्रह गरे ।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले भने, ‘जम्मु काश्मीर र लद्दाखमा संसारको अन्य मुलुकभन्दा सर्वाेत्कृष्ट पर्यटकीय हबको क्षमता भएको क्षेत्र हो । एक समय जब काश्मीरमा बलिउडका फिल्ममेकरले छायांकनका लागि उत्कृष्ट मान्थे । त्यो बेला काश्मीरमा सुटिङ नभएको फिल्म नै निर्माण हुँदैनथ्याे ।’
उनी भन्छन्, ‘अब काश्मीर सामान्य अवस्थामा फर्किसकेको छ । बलिउड मात्रै नभएर संसारकै फिल्म सुटिङ गर्न उत्तम हुनेछ । हरेक फिल्म सुटिङले काश्मीरका नागरिकलाई रोजगारीको सिर्जना गर्नेछ । आर्थिक उपार्जनको अर्काे माध्यम पनि बन्नेछ ।’
केही दिनयता काश्मीरमा कुनै पनि बलिउड फिल्मको सुटिङ भएको छैन । कुनै पनि निर्देशक तथा निर्माताले जोखिम मोल्न चाहेका छैनन् ।
रोजगारी बन्द
जोखिम
बलिउडका कोही पनि निर्माता र निर्देशक घाँटीमा अचानक भएको परिवर्तनले तत्कालै बलिउड फिल्ममा छायांकनका लागि काश्मीर फर्कने सम्भावना नरहेको निर्माता निर्देशक बताउँछन् ।
निर्माता मुकेश भट्ट भन्छन्, ‘जबसम्म त्यहाँको अवस्था समान्य हुँदैन र सुरक्षाको दृष्टिकोणले हामी सुरक्षित हुँदैनौं तबसम्म कसैले पनि जोखिम मोल्न चाहँदैन ।’
‘मेरो ‘सडक–२’ को सुटिङ यसै महिनाबाट सुरु हुन लागेको थियो । फिल्मको सुटिङ रद्द गर्नु पर्यो । सबै कलाकारको समय मिलाइसका थियौं त्यसैले रद्द गर्न गाह्रो भयो । सुटिङ स्थल अर्कै ठाउँमा सार्नुपर्ने भयो । यो हाम्रा लागि ठूलो दुर्भाग्य हुन गयो,’ उनले थपे ।
श्रीनगरमा रहेका मोहमद अब्दुल्लाहले २२ वर्ष बलिउडमा बिताइसकेका छन् । पेसाले उनी लाइन–प्रोड्यसर हुन् । उनको नेतृत्वमा जम्मु कश्मीरमा बलिउडका अधिकांश फिल्मको सुटिङ हुँदै आइरहेको थियो ।
फिल्म छायांकनका लागि होटल, सुटिङ स्थल, सुरक्षा, सुटिङमा काम गर्ने सबै कामको जिम्मा काश्मीरमा उनले नै गर्दै आइरहेका थिए ।
अब्दुल्लाह भन्छन्, ‘यो क्षेत्रमा लाइन प्रोड्युसरका रुपमा काम गरेको २०–२२ वर्ष भइसक्यो । यो सात वर्षभित्र धेरै फिल्म सुटिङ भए । रकस्टार, हाइवे, रेस ३, फितुर, हैदर, उरी, कलंक, मनमर्जिया, भाग मिल्खा भाग, माहिद, स्टुडेन्ड अफ द इयर, अययारी, राजी, जब तक है जान, बजरंगी भाइजान, फैटम, लैला मजनु, रोमियो, ट्युबलाइटलगायत फिल्म सुटिङ भएको थियो । अहिलेसम्म यस्ता बाधा अवरोध भएको थिएन ।
महेश भट्टले निर्माण गर्न लागेको फिल्म ‘सडक २’ को छायांकन लद्दाखमा तय भएको थियो । अब फिल्मको सुटिङ रद्द भएको छ ।
अब्दुल्लाह भन्छन्, ‘म फिल्मको नाम लिन चाहन्नँ । तर, जुन दक्षिण भारतीय फिल्मको सुटिङ पनि रद्द भएको छ ।’
उनी भन्छन्, ‘काश्मीरमा पर्यटकको बाक्लो उपस्थित हुन्थ्यो । पुरै यसमा निर्भर थियो । अब पर्यटक पनि आउँदैनन् हामी के गर्ने ? मसँग ६० जना छन् र उनीहरुको पाँच सय जना फिल्ममा रोजगारी पाउँथे । तर, अहिले सबै बन्द भएको छ ।’
जब यहाँ फिल्मको सुटिङ हुन्छ । सबै जना खुसी हुन्छन् । किनकि, काश्मीरको प्रमोसन हुन्थ्यो र पर्यटकको पनि आगमन पनि बढ्थ्यो ।
